Program

KIM JESTEŚMY? NASZE CELE I ZADANIA

Uchwała programowa ZZRiOW „REGIONY” z 9 kwietnia 2010 r.

Polska jest krajem rolniczym, obszary wiejskie stanowią 93% powierzchni państwa. Na wsi żyje 39% polskiego społeczeństwa i żyć będzie coraz więcej. Polska wieś poniosła w okresie transformacji dramatyczne straty materialne i ludzkie. Nastąpił spadek produkcji mięsa, ryb, mleka, cukru, tytoniu i innych produktów spożywczych. Zlikwidowano szereg cukrowni, młynów, terenowych zakładów przetwórstwa spożywczego.
Około 44% ogółu bezrobotnych mieszka na wsi i to oni zostali zmuszeni emigrować za pracą poza granice Polski. Obok rencistów, to rolnicy i mieszkańcy wsi stanowią grupę zagrożoną ubóstwem.
Powołaliśmy Związek Zawodowy Rolnictwa i Obszarów Wiejskich „REGIONY”, aby zmieniać na lepsze sytuację polskiego rolnika i mieszkańców wsi. Powstaliśmy, bo jesteśmy przekonani, że ciężko pracującemu rolnikowi należy się nie tylko powszechny szacunek od Polaków za POLSKI CHLEB z polskich pól, ale też zapewnienie przewidywalnych, godnych warunków pracy i życia na wsi. Chcemy zlikwidować stan niepewności jutra dominujący wśród mieszkańców wsi, przywrócić rolnikom godność i stabilne warunki życia, tak jak było za Gierka.
Polska wieś i obszary wiejskie potrzebują zasadniczych zmian ekonomicznych i społecznych. Podstawowym problemem jest niska lub wręcz nieopłacalna produkcja rolna niemal we wszystkich jej sektorach produkcji. Otrzymywane z Unii Europejskiej dopłaty obszarowe tylko łagodzą ale nie rozwiązują tego problemu.
Obok rozwijających się w zachodniej części kraju wielkoobszarowych gospodarstw rolnych , na wschodzie i południu kraju dominują rozdrobnione, niskodochodowe gospodarstwa rodzinne o powierzchni 5-7 hektarów. Bez nowej polityki rolnej państwa, gospodarstwa te nie przetrwają w obecnej formie i strukturze.
Zadaniem naszego Związku jest reprezentowanie i obrona interesów tej, najsłabszej części polskich gospodarstw rodzinnych wobec rządzących. Do tego jest potrzebny rzeczywisty, partnerski, ustawowo określony dialog rolników z Rządem.
„Jeżeli zgodziliście się na samorządność robotniczą, musicie również zgodzić się na samorządność rolniczą”- te słowa wypowiedziane w styczniu 1981 roku przez ks.Stefana Kardynała Wyszyńskiego, nawołują i zachęcają rządzących, by wzorem dialogu Rządu ze związkami pracowniczymi i pracodawcami, uruchomić podobny dialog z rolnikami.

CO OFERUJEMY ROLNIKOM I POLSKIEJ WSI?

  • Sprzeciwiamy się liberalizacji rynku rolnego. Potrzebna jest aktywna rola państwa w rozwoju produkcji żywności (ceny interwencyjne, ubezpieczenia, przechowywanie żywności itp.) i poprawa warunków życia na wsi. Żądamy przywrócenia umów kontraktacyjnych jako gwaranta bezpiecznego obrotu towarowego w gospodarstwie rolnym.
  • Walka o zwiększenie dopłat obszarowych. Polski rolnik nie dostaje nadal takich samych dopłat jak Niemiec, Francuz czy Belg.Ten fakt zaprzecza istocie Wspólnej Polityce Rolnej UE. Dlatego będziemy dążyć do wyrównania wysokości dopłat oraz wysokości limitów produkcyjnych.
  • Uproszczenie procedur. Domagamy się uproszczenia procedur i składania wniosków o dofinansowanie w ARiMR co trzy lata oraz ułatwienia ich zabezpieczenia finansowego i rozliczania.
  • Dopłaty obszarowe w euro. Domagamy się wypłacania dopłat w euro, by polski rolnik sam decydował po jakim kursie wymieni ją na złote.
  • Skup płodów rolnych. Trzeba zwiększyć kwotowanie i limity produkcji dla płodów rolnych i ich przetwórstwa. Domagamy się wprowadzenia refundacji do wywozu mięsa wieprzowego i innych produktów, co podniesie konkurencyjność polskich eksporterów na rynku światowym.
  • Walka z nieuczciwymi pośrednikami. Tworzyć należy warunki prawne, umożliwiające rolnikom-producentom sprzedaż bezpośrednią swoich produktów konsumentom lokalnym, jak i w miastach. Trzeba tworzyć metody chroniące rolników przed nieuczciwymi odbiorcami i pośrednikami (np.stworzenie bazy danych o oszustach, dłużnikach odbiorców i pośredników).
  • Grupy producenckie i sektor spółdzielczy w rolnictwie. Na wzór Holandii, gdzie 99% rolników jest zrzeszonych w Grupach Producentów Rolnych i są właścicielami zakładów przetwórczych, banków, sieci sprzedaży – należy tworzyć transparentne warunki prawne, finansowe, podatkowe , zachęcające polskich rolników do zrzeszania się w grupy producentów rolnych, spółdzielnie rolników i inne zespołowe, nowoczesne formy gospodarowania.
  • Doradztwo finansowe i prawne dla rolnika. Trzeba stworzyć system usług bankowych i kredytowych dedykowanych rolnikom. Państwo powinno zapewnić ochronę transakcji rolniczych i zagwarantować pomoc prawną dla oszukanych rolników. Należy radykalnie zmienić przepisy określające postępowania komornicze wobec gospodarstw rolnych, idące w kierunku ochrony gospodarstw przed samowolną ich likwidacją.
  • Staż pracy u rolnika. Potrzeba uruchamiania specjalnych programów wsparcia dla młodych rolników. Absolwent szkoły rolniczej powinien mieć warunki do odbycia płatnego stażu pracy u rolnika.
  • Odnawialne źródła energii – alternatywne źródła dochodów wsi. To szansa na ekonomiczny rozwój wsi i jej awans cywilizacyjny. Potrzebne są stabilne przepisy , dostęp do kredytów i polityka energetyczna państwa, traktująca rolników jako beneficjentów.
  • Paliwo rolnicze. Konieczne jest podwyższanie stawki zwrotu podatku akcyzowego w paliwie rolniczym, proporcjonalnie do wzrostu cen na paliwo.
  • Rozbudowa infrastruktury na obszarach wiejskich. Kategorycznie należy zatrzyma proces zamykania przedszkoli, klubów kultury, bibliotek, Poczty Polskiej. Konieczne jest zwiększenie nakładów na inwestycje drogowe i komunikację na obszarach wiejskich.
  • Wyrównywanie szans edukacyjnych młodzieży wiejskiej. Należy przywrócić państwowe stypendia studenckie dla młodzieży wiejskiej. Państwo powinno wspierać i utrzymywać świetlice, kawiarenki internetowe, biblioteki, ośrodki kultury, zespoły artystyczne.
  • Podniesienie rolniczych emerytur. Ciężka praca rolnika powinna zostać wyceniona dużo wyżej niż aktualne stawki. Szacunek i pomoc dla rolnika-seniora!
  • Przeciwdziałanie powodziom. Konieczne są inwestycje melioracyjne i reaktywacja spółek wodnych.
  • Lasy państwowe. Zachowanie własności państwowej lasów, to gwarancja rozwoju kultury leśnej i sprawiedliwy dostęp do bogactwa polskiej przyrody. To także zobowiązanie do przyjaznej współpracy z lokalnym przemysłem drzewnym i nierozrzutne gospodarowanie majątkiem narodowym.

O CO WALCZYMY? CO PROPONUJEMY?

Uchwała programowa II Zjazdu Krajowego, Warszawa, 7.12.2019 r.

II Zjazd Krajowy Związku podkreśla aktualność ocen dotyczących polskiego rolnictwa i sytuacji ekonomicznej oraz społecznej większości mieszkańców wsi prezentowanych w upływającej kadencji, a zawartych w uchwale Rady Krajowej Związku z dnia 8 grudnia 2018 roku.

Krytycznie oceniamy fakt, że od czasu jej uchwalenia nie zaszły oczekiwane i postulowane przez mieszkańców wsi zmiany w polityce Państwa, które przyniosłyby wymierną poprawę ich sytuacji materialnej i warunków dostępu do oświaty, nauki i kultury.

II Zjazd Krajowy Związku zaakceptował oceny i wnioski przedstawione w wystąpieniu sprawozdawczym i programowym dr Bolesław Borysiuka, Przewodniczącego Związku.

Krytycznie oceniano następujące zjawiska, które wymagają działań na rzecz poprawy obecnego stanu:

  • Zwiększenie opłacalności produkcji rolnej oraz stworzenie kompleksowego systemu wsparcia dla rolników ze środków unijnych i państwa polskiego, bowiem podejmowane przez Rząd działania w naszej ocenie mają charakter doraźny i w ograniczonym stopniu łagodzą niekorzystne skutki wcześniejszych błędnych decyzji politycznych oraz skutki klęsk jakich doświadczają rolnicy, sadownicy i producenci artykułów spożywczych. Coraz częściej rolnicy i producenci żywności formułują opinię, że służą one celom uzyskania ich politycznego poparcia, a nie radykalnej poprawie warunków prowadzenia działalności gospodarczej;
  • Prawnej i ekonomicznej sytuacji rodzinnych gospodarstw rolnych, pozbawionych preferencji finansowych i możliwości rozwoju takich jakie mają umacniające w ostatnich latach swoją pozycję rynkową i przewagę konkurencyjną wielkie gospodarstwa rolne;
  • Ponownie podkreślamy fakt utrzymywania się bolesnego zjawiska likwidacji gospodarstw rodzinnych. Tylko w latach 2002-2010 likwidacji uległo ponad 665 tysięcy takich gospodarstw. Uważamy ,że priorytetem rządu powinno być ograniczanie jego skali. Służyć temu może poprawa warunków ekonomicznych i prawnych działalności gospodarstw rodzinnych;
  • Niepokoić musi także brak skutecznej ochrony gruntów rolnych I-III klasy. W ostatnich latach coraz częściej grunty te przeznaczane są na inwestycje nie związane z produkcją rolną ani z ich wykorzystaniem na zrównoważony rozwój obszarów wiejskich. Uważamy, ze szczególna odpowiedzialność ustawowa i polityczna za ochronę tego narodowego bogactwa spoczywa na ministrze rolnictwa. Powinien on podjąć energiczne działania ograniczające możliwość przeznaczania na inne niż rolne cele ziemi I do III klasy. Związek deklaruje gotowość udziału w zapowiadanych przez ministerstwo pracach legislacyjnych mających na celu zmianę przepisów ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych.

Nasze propozycje

  • Sprawiedliwe dopłaty bezpośrednie
    W obszarze spraw gospodarczych i tworzenia warunków do rozwoju polskiego rolnictwa za ważne cele działania Związku uważamy walkę o zmianę zasad i kryteriów unijnych dopłat bezpośrednich dla rolników:
    • Wprowadzenie dopłaty dla gospodarstw o powierzchni tylko do 300 ha, a zaoszczędzone środki przeznaczyć należy na wsparcie małych i średnich gospodarstw rodzinnych. Postulat ma uzasadnienie w artykule 23 Konstytucji RP, który mówi, że „podstawą ustroju rolnego są rodzinne gospodarstwa rolne o powierzchni do 300 ha”.
    • Dopłaty dla każdego gospodarstwa powinny być naliczane także od liczby domowników zatrudnionych w gospodarstwie i klasy użytkowanej ziemi, a następnie od areału uprawianej ziemi.

      Obie propozycje poddamy konsultacji społecznej z rolnikami i ich organizacjami rolniczymi.

  • Interwencja Państwa na rynku rolnym
    Tworzenie systemu aktywnych działań interwencyjnych Państwa i jego instytucji na rynku rolnym wspomagających polskich rolników i producentów żywności. Poprawę ich sytuacji można uzyskać poprzez:
    • Uśrednienie cen skupu, jako gwaranta opłacalności produkcji rolnej,
    • Powszechnie dostępne kredyty skupowe,
    • Kredyty preferencyjne dla lokalnych przetwórni rolno-spożywczych i rzemiosła,
    • Skup interwencyjny owoców miękkich,
    • Powszechne umowy kontraktacyjne,
    • Utworzenie odrębnej instytucji ubezpieczeniowej wspomaganej środkami państwa,
    • Rząd i podległe mu instytucje powinny podejmować bardziej skuteczne działania na rzecz eksportu polskiej żywności na rynki innych państw w sytuacji narastającej ostrej konkurencji ze strony nie tylko rolnictwa państw starej Unii, ale także rolnictwa ukraińskiego i rosyjskiego, sowicie wspomaganego przez władze Federacji Rosyjskiej.
  • Zdrowa polska żywność
    Z niepokojem obserwujemy niedostateczne efekty kontroli jakości żywności oferowanej naszym obywatelom w sieciach handlowych. Opinia publiczna i media niejednokrotnie w sposób krzywdzący oskarżają o niedozwolone praktyki rolników. Większość takich oszustw dokonywana jest przez grupy przestępcze po zakupie produktów rolnych od rolników, na etapie ich przetwarzania i przygotowywania do sprzedaży. Godzą one w dobre imię naszych rolników i przynoszą im wymierne szkody materialne. Dlatego domagamy się zdecydowanej walki władz i odpowiedzialnych za to służb i instytucji z takimi praktykami. Żądamy powołania Agencji Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanowienia Polskiej Normy Zdrowej Żywności.
  • Polska wieś chce godnie żyć
    • Zarząd i Rada Związku winny domagać się i działać na rzecz radykalnego wzrostu nakładów budżetu państwa w latach 2020-2024 na rozwój infrastruktury społecznej i technicznej obszarów wiejskich, w tym szczególnie na terenie Polski Wschodniej i obszarów popegeerowskich. Będziemy wspierać wszelkie działania służące temu celowi. Powołany winien zostać Fundusz Rozwoju Wsi i Rolnictwa Wschodniej Polski. Uważamy, że jeżeli realizowany będzie zapowiadany program decentralizacji urzędów centralnych, to do Lublina przeniesiony winien być resort Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
    • Aktywna polityka społeczna i socjalna państwa wobec mieszkańców wsi winna mieć na celu poprawę warunków życia dużych grup mieszkańców wsi, a szczególnie osób starszych dotkniętych niekorzystnymi zmianami systemu emerytalnego wprowadzonych w styczniu 2018 roku. Będziemy działać na rzecz przywrócenia przejściowych emerytur dla rolników: od 55 lat dla kobiet i od 60 lat dla mężczyzn.
    • Państwo szczególną troską winno otaczać nauczycieli, tworzyć warunki sprzyjające realizacji ich misji kształcenia dzieci i młodzieży wiejskiej. Stałej troski wymaga funkcjonowanie systemu opieki zdrowotnej oraz pomocy dla seniorów żyjących na polskiej wsi. Także misja społeczna KRUS i FSUSR winna być dalej realizowana przy większej pomocy i wsparciu władz.
  • Nic o nas, bez nas
    W nowej kadencji Sejm RP winien wreszcie przyjąć Ustawę o Dialogu w Rolnictwie, gwarantującą rolnikom i mieszkańcom wsi oraz ich organizacjom – realny wpływ na rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich. Brak takiej Ustawy jest wyrazem braku poszanowania ze strony władzy dla rolniczego trudu i warunków życia na wsi. Rodzi u społeczności wiejskiej uzasadnione poczucie wykluczenia społecznego i ekonomicznego. Sytuacji nie zmieniają także ostatnie inicjatywy resortu Rolnictwa i Rozwoju Wsi na rzecz tzw. resortowego dialogu. Dlatego w tym miejscu przypominamy rządzącym jakże doniosłe słowa Prymasa Polski, ks. Stefana Kardynała Wyszyńskiego, wypowiedziane w styczniu 1981 roku: „Jeżeli zgodziliście się na samorządność robotniczą, musicie również zgodzić się na samorządność rolniczą”. Minęło prawie 40 lat. Żyjemy w innych czasach. Działa Rada Dialogu Społecznego obejmująca pracowników, pracodawców i rządu. A czy My, rolnicy jesteśmy gorsi?

Warszawa, 07.12.2019 r.