GOSPODARSTWA RODZINNE – CO DALEJ?

Utrzymująca się dramatyczna sytuacja w rolnictwie i brak realnych planów jej poprawy, stała się powodem zwołania otwartego posiedzenia Rady Krajowej Związku Zawodowego Rolnictwa i Obszarów Wiejskich „Regiony” w Roskoszy k. Białej Podlaskiej 15 listopada 2025 roku. W spotkaniu udział wzięli rolnicy i działacze związkowi z Lubelszczyzny, Podlasia, Mazowsza, Świętokrzyskiego, Podkarpackiego i Łódzkiego.

Prezydium ( od lewej: Mirosław Roguski, Mirosław Prystupa, Monika Głowacka, Bolesław Borysiuk, Jacek Czerniak, Wioletta Brykowska, Janusz Słomkowski )

Kierownictwo resortu Rolnictwa i Rozwoju Wsi reprezentował Sekretarz Stanu, Pan Jacek Czerniak.
Wprowadzenia do dyskusji dokonał Przewodniczący Związku, dr Bolesław Borysiuk, który skoncentrował uwagę zebranych na stanowisku Związku wobec kluczowych problemów i zagrożeń dla polskiego rolnictwa:
- Umowach z Mercosur i Ukrainą, które pomimo sprzeciwu Rządu RP i Sejmu RP, są wciąż procedowane przez Komisję Europejską;
- Fatalnym, bo najniższym od lat projekcie budżetu rolnego na 2026 r, który, nie licząc dotacji na KRUS, stanowi tylko 5,01% budżetu krajowego;
- Braku zakazu sprzedaży produktów rolnych poniżej kosztów produkcji;
- Zobowiązanie sieci handlowych w kraju do 80% udziału lokalnych produktów w asortymencie oferowanych produktów spożywczych;
- Odstąpienia od forsowanej przez MRiRW koncepcji weryfikacji małych i średnich gospodarstw rodzinnych w ramach ustawy „ Aktywny rolnik”, jako naruszającej chłopską własność i praw nabytych rolników;
- Potrzebie uchwalenia Ustawy „O rodzinnym gospodarstwie rolnym „ która zgodnie z konstytucyjnym zapisem ustanawiającym, iż podstawą ustroju rolnego są rodzinne gospodarstwa rolne, określiła oczekiwane przez polską wieś zasady wzajemnych relacji i zobowiązań pomiędzy Państwem i gospodarstwami rodzinnymi.
Otwarta, szczera dyskusja
w której głos zabrali:

– Mirosław Prystupa, rolnik, Przewodniczący lubelskich struktur Związku;

– Jowita Krzyżanowska-Kupczak, pszczelarka;

– Arkadiusz Andrzejczak, organizator pomocy dla dzieci rolników;

– Jan Perkowski, działacz związkowy;

– Natalia Banach, specjalista ds. funduszy europejskich;

– Józef Juchnikowski, rolnik, działacz związkowy;

– Małgorzata Zakrzewska wraz z delegacją rolników;

– Andrzej Martyniuk, rolnik, działacz związkowy;

– Grzegorz Pajnowski, lekarz weterynarz, działacz związkowy;

– Zbigniew Małyska, rolnik, lokalny lider OZE;

– Elżbieta Mielniczuk, rolniczka, laureata konkursu „Najlepszy Rolnik Lubelszczyzny 2025”;

– dr Mirosław Roguski, Wiceprzewodniczący Związku.
Dialog na argumenty
Jacek Czerniak, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, odniósł się do wszystkich głosów w dyskusji, dziękując za jej szczery i merytoryczny charakter. „ Przekazaliście Państwo to co Was boli, czym się na co dzień zajmujecie i na czym się doskonale znacie, jednocześnie zachowując szacunek także dla starań instytucji resortu rolnictwa. Jest to szczególnie ważne w trudnych chwilach jakie przeżywamy jako Polska i Naród” – podkreślił na wstępie wystąpienia.
Tezy wystąpienia:
- Polska wieś może być dumna ze swoich osiągnięć ostatnich 20 lat, o czym też świadczy wzrost eksportu żywności od wartości 5 mld euro w 2004 roku do około 53,5 mld euro w 2025 roku;
- Umowy z Mercosur i z Ukrainą są autorstwa Komisji Europejskiej i realnie zagrażają naszemu rolnictwu, szczególnie w działach: wołowina, drób, cukier, miód, zboże. Resort Rolnictwa jednoznacznie jest po stronie interesów polskiego rolnika i będzie podejmował decyzje adekwatne do rozwoju sytuacji;
- Obrona praw wsi do rozwoju produkcji żywności, po sądowym skazaniu rolnika Klukę za hodowlę trzody prowadzoną zgodnie z prawem, stała się naszym wspólnym obowiązkiem. Dlatego Resort pracuję nad Ustawą „Funkcja produkcyjna wsi”;
- Trwają także prace nad Ustawami: „O dzierżawie”oraz „Aktywny rolnik”, które także na tym spotkaniu wywołują wiele emocji;
- Produkcja trzody w Polsce dramatycznie spadła na przestrzeni wielu lat z 20 mln do 9 mln sztuk. Od 2014 roku zmagamy się z ASF i innymi chorobami zwierząt i drobiu. Dotąd z budżetu wypłacono 1,8 miliarda złotych tytułem odszkodowania za decyzje powiatowych lekarzy weterynarii o likwidacji ognisk. Jest w trakcie procedowania Ustawa „O zdrowiu zwierząt”, szczególną uwagę zwracająca na rolę i znaczenie bioasekuracji;
- Zmiany pokoleniowe na wsi są nieuchronne, średnia wieku polskiego rolnika jest znacznie wyższa niż unijnego (57 lat). Młode pokolenie na polskiej wsi ( 12% ) niechętnie garnie się do przejmowania sterów gospodarstw rodzinnych z uwagi na niską wciąż opłacalność produkcji, ciężką i ryzykowną pracę. Dlatego Resort zwiększa wsparcie finansowe dla młodych rolników z 200 do 300 tysięcy złotych;
- Ziemia z zasobów KOWR, decyzją Ministra Stefana Krajewskiego ma trafiać głownie do gospodarstw rodzinnych na powiększenie ich areału;
- Doceniając znaczenie i funkcję pszczelarstwa, Resort zwiększył z 45 do 65 milionów złotych na wsparcie inwestycji w pszczelarstwie. Oczywiście na porządku dnia jest ochrona polskiego rynku przed napływem z zagranicy produktów miodopochodnych. Na uwagę zasługuje fakt, iż 86% miodu z polskich pasiek trafia do nabywców w sprzedaży bezpośredniej.
- Szkody łowieckie to wciąż wrażliwy temat, który jest w kompetencjach Ministerstwa Klimatu i Środowiska ( Lasy Państwowe, łowiectwo, ochrona zwierząt ), ale pretensje rolników kierowane są do Resortu Rolnictwa;
- Kontraktacja w rolnictwie jest podnoszona na wielu spotkaniach z rolnikami. Jestem za zwiększeniem interwencjonizmu państwowego w rolnictwie, także w formie umów dwustronnych.

Wystąpienie na zakończenie posiedzenia
Przewodniczący Związku, dr Bolesław Borysiuk w serdecznych słowach podziękował uczestnikom posiedzenia za wieloletni trud w bronieniu interesów rodzinnych gospodarstw rolnych, które niezawodnie żywią Naród, wychowują swoje dzieci w duchu poszanowania Ziemi i jej owoców.
Spotkanie potwierdziło ważność dialogu rolników z Władzą, która tak jak Pan Jacek Czerniak, Sekretarz Stanu w MRiRW – wykazuje szczery szacunek dla rolnika i jego problemów.
Rada Krajowa Związku zobowiązała Zarząd Krajowy do opracowania i przedłożenia na ręce Prezesa Rady Ministrów, Pana Donalda Tuska – stanowiska uczestników posiedzenia w sprawach ważnych dla gospodarstw rodzinnych.
